سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: انواع اسکلت های ساختمانی
در این قسمت از سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها به بررسی انواع اسکلت های ساختمانی خواهیم پرداخت.
همچنین شما عزیزان می توانید قسمت قبل از این سری مقالات را
که درباره وسائل ایمنی کارگاه های ساختمانی می باشد، از این قسمت مشاهده نمایید.
اصولا به هر چیزی که توسط انسان ساخته می‌شود و دارای اجزای باربر و غیر باربر است میتوان سازه گفت.
از اینرو ساختمان، پل، سد، راه، مخازن، سیلوها، پارکینگ ها و … می توانند سازه محسوب شوند.
در این مقاله منظور از ساختمان، معنای رایج آن یعنی بنایی در یک یا چند طبقه، مورد نظر می باشد که به اختصار به انواع رایج سازه های ساختمانی اشاره می‌شود.
اما پیش از وارد شدن به بررسی انواع سازه های ساختمانی بهتر است مفهوم سازه مشخص گردد.
مفهوم سازه
اصولاً سازه یک ساختمان عبارت است از یک عضو یا مجموعه ای از اعضا
که به منظور تحمل و انتقال نیرو به کار می روند.
بنابراین سازه یک ساختمان باید بتواند دو وظیفه اصلی را به خوبی انجام دهد،
در غیر این صورت نمی‌توان به آن سازه گفت، این دو وظیفه مهم عبارتند از:
الف- ظرفیت باربری و تحمل نیرو
ب- انتقال نیرو
سازه های ساختمانی دارای اعضای افقی، عمودی و مایل هستند
که با طراحی و محاسبه صحیح می توانند نیروها را (اعم از فشاری، کششی، خمشی و …) تحمل نموده
و از تغییر شکل آنها جلوگیری نماید.
اما آنچه در انتقال نیرو مهم است نوع و نحوه اتصال اعضا به یکدیگر می باشد.
اگر در سازه تحمل نیرو به خوبی توسط اعضا صورت گیرد اما انتقال نیرو که باید از طریق اتصالات انجام شود به خوبی طراحی، محاسبه و اجرا نشود،
ساختمان با عدم ایستایی مواجه شده و فرو خواهد ریخت.
از این رو این دو عامل مکمل یکدیگر بوده و باعث ایجاد ایستایی در سازه می شوند.
انواع اسکلت های ساختمانی
ساختمان ها را با توجه به نوع مصالح مصرفی در اسکلت (اجزای باربر) آنها میتوان به انواع زیر تقسیم نمود:
سازه های بتنی
ساختمان های اسکلت بتنی، ساختمان هایی هستند که اجزای اصلی باربر آنها از بتن مسلح (بتن و میلگرد) تشکیل شده است.
اجزای اصلی در این سازه‌ها عبارتند از تیرها، ستونها، پی ها، سقف ها و دیوارهای برشی.
به منظور اجرای ساختمانهای بتنی باید اجزای تشکیل دهنده بتن (ترکیب آب، سیمان، شن و ماسه)
را به درستی محاسبه، مخلوط، حمل و در نهایت تحت شرایطی ریخته و سپس از آن محافظت نمود.
از بتن در ساختمان به دو صورت می توان استفاده نمود که هر یک دارای شرایط خاص و دارای محاسنی میباشند:
الف- به صورت درجا (ساخت در محل)
ب- به صورت پیش ساخته (ساخت در کارخانه)
محاسن و معایب ساختمان های بتنی
ساختمانهای اسکلت بتنی دارای مزایا و معایبی می باشند که عبارتند از:
محاسن
- وجود مصالح آن در طبیعت شن ماسه و آب
- مقاوم بودن در برابر آتش سوزی
- شکل پذیر بودن
- مقاومت در برابر رطوبت
معایب
- سنگین بودن ساختمان
- سرعت کم اجرا
- اشغال فضای زیاد
سازه های فلزی
استفاده از فلز به عنوان مصالح سازه ای در صنعت ساختمان بین سال‌های ۱۷۷۷ تا ۱۷۷۹ فراگیر شد.
اینگونه سازه ها، تشکیل شده اند از یکسری مقاطع فولادی. در واقع اعضای اصلی و باربر اینگونه ساختمان‌ها (ستونها، تیرها، بادبندها) را فلز تشکیل می‌دهد.
به منظور اجرای ساختمان های فلزی بایستی اعضای فوق را با اتصالات مناسب و به وسیله جوش یا پیچ و مهره به یکدیگر متصل نمود.
انواع اسکلت های ساختمانی
انواع سازه های فولادی
سازه های فولادی با توجه به کاربرد و محل مصرفی که دارند دارای انواع زیر هستند:
- سازه های قابی
- سازه های پوستی (از ورق با شکل های خاص مانند استوانه و کره)
- سازه های معلق (کابلی)
- سازه های فضاکار
- خرپا
محاسن و معایب ساختمان های فولادی
سازه های فولادی که بسیار زیاد در صنعت ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند، دارای محاسن و معایبی به شرح زیر می باشند:
محاسن
- خواص خوب مکانیکی
- مقاومت بالا در کشش و فشار
- امکان توسعه سازه
- امکان پیش ساخته کردن قطعات در کارخانه
- سرعت نصب و اجرا
- اشغال فضای کمتر
- قابلیت کاربرد در ارتفاع زیاد
- امکان مقاوم سازی و تقویت پذیری
معایب
- حساسیت فولاد در برابر رطوبت (خوردگی)
- خصوصیات فولاد در برابر حرارت (آتش سوزی)
انواع اسکلت های ساختمانی
ساختمان های آجری
همانگونه که از نام این ساختمان ها پیداست، اجزای تشکیل دهنده آنها، از آجر تشکیل شده است.
در واقع ساختمان های آجری، سازه هایی هستند که دارای دیوارهای باربر بوده و وزن سقف به آنها منتقل می‌شود.
( پی ها در اینگونه ساختمان ها نیز می توانند آجری باشند.)
حداقل ضخامت دیوارهای باربر آجری ۳۵ سانتیمتر و با ملات ماسه و سیمان می باشد.
دیوار های با ضخامت کمتر از ۳۵ سانتیمتر باربر نبوده و به عنوان جدا کننده در نظر گرفته می شوند.
محاسن و معایب ساختمان های آجری
محاسن
- عدم نیاز به نیروی انسانی متخصص
- مقاوم بودن در برابر آتش سوزی
- در دسترس بودن آجر
معایب
- اشغال فضای بیشتر
- محدودیت در ارتفاع دیوار
- عدم مقاومت در برابر نیروهای جانبی
انواع اسکلت های ساختمانی
ساختمان های سنگی
از سنگ می توان برای ساخت سازه های سنگی استفاده نمود.
البته سنگ باید دارای ویژگی های خاصی باشد تا بتواند وزن سقف و دیوارهای روی آن را تحمل نماید.
در این گونه سازه ها دیوارهای باربر سنگین باید بتوانند نیروی وارده را تحمل کنند،
از این رو حداقل ضخامت دیوارها در ساختمان های سنگین ۴۰ سانتی متر و با ملات ماسه سیمان است.
محاسن و معایب ساختمان های سنگی
محاسن
- فراوانی سنگ در مناطق کوهستانی
- مقاومت در برابر آتش سوزی
- اجرای ساده و راحت
- عدم نیاز به ماشین آلات
معایب
- وزن نسبتا زیاد
- اشکال فضای زیاد
- محدودیت ارتفاع حداکثر ۴ متر
ساختمان های چوبی
ساختمان هایی هستند که اجزا باربر آنها از چوب می‌باشد. این ساختمان ها سبک بوده و در برابر زلزله مقاومت نسبی خوبی دارند.
محاسن و معایب ساختمان های چوبی
محاسن
- سبکی
- اتصالات نسبتاً ساده
معایب
- عدم مقاومت در برابر آتش سوزی
- عدم مقاومت در برابر رطوبت
- آسیب پذیر بودن در برابر موریانه
- محدودیت ارتفاع
یکی از نکات بسیار مهم در ساخت هر سازه مقاومت آن در برابر زلزله و تند باد می باشد.
از این رو باید ساختمان ها در برابر این نیروها مقاومت نمود،
به این منظور با توجه به نوع سازه با استفاده از سیستم مناسب مقاوم در برابر زلزله استفاده نمود.
نکات مربوط به سیستم های مناسب مقاوم در برابر زلزله در سری مقالات بعدی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
انواع اسکلت های ساختمانی
امتیاز
امتیاز - 97%
97%
در این قسمت از سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها به بررسی انواع اسکلت های ساختمانی خواهیم پرداخت. اصولا به هر چیزی که توسط انسان ساخته می‌شود و دارای اجزای باربر و غیر باربر است میتوان سازه گفت. از اینرو ساختمان، پل، سد، راه، مخازن، سیلوها، پارکینگ ها و ... می توانند سازه محسوب شوند.
- دانلود جزوه درس آمار و احتمال - ۱۳۹۸/۰۹/۱۱
- نتایج آزمون نظام مهندسی - ۱۳۹۸/۰۸/۰۷
- سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: عایقکاری - ۱۳۹۸/۰۸/۰۴
- سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: انواع دیوارها (قسمت ۲) - ۱۳۹۸/۰۷/۱۰
- سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: انواع دیوارها (قسمت ۱) - ۱۳۹۸/۰۳/۲۶
- سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: درزهای ساختمانی - ۱۳۹۸/۰۳/۰۹
- سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: پی کنی و پی سازی - ۱۳۹۸/۰۲/۳۱
- سری مقالات اجزا و اجرا ساختمان ها: گودبرداری و سازه نگهبان - ۱۳۹۸/۰۲/۲۵
- سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: تخریب ساختمان و مراحل آن - ۱۳۹۸/۰۲/۱۹
- سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: تجهیز کارگاه - ۱۳۹۸/۰۲/۱۴
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.