همانطور که در قسمت قبل اشاره شد، در این قسمت به بررسی تخریب ساختمان و مراحل آن میپردازیم.

شما عزیزان میتوانید قسمت های قبل این سری مقالات را در لینک های زیر مطالعه و بررسی نمایید.

سری مقالات اجزا و اجرا ساختمان ها: وسائل ایمنی

سری مقالات اجزا و اجرا ساختمان ها: انواع اسکلت های ساختمانی

سری مقالات اجزا و اجرا ساختمان ها: تجهیز گارگاه

اولین مرحله اجرا بمنظور شروع عملیات ساخت، تخریب ساختمان است. در صورت وجود مستحدثات در محل اجرا می بایست نسبت به تخریب آنها اقدام نمود.

تخریب ساختمان و انواع آن

به منظور تخریب یک ساختمان، می توان از روش های مختلفی (با توجه به وضعیت و موقعیت شهری ساختمان) استفاده کرد. این روشها عبارتند از:

روش انفجار

استفاده کردن از چاشنی های انفجاری در ساختمان‌های بزرگ یکی از روشهای تخریب به شمار می‌آید.

این روش که باید با دقت و بعضاً با محاسبات لازم و همچنین اطلاع‌رسانی قبلی صورت گیرد،

عموما در محل‌های باز و نسبتاً وسیع صورت گرفته و از سرعت تخریبی بالایی نیز برخوردار می باشد.

روش دستی

یکی از روش‌های معمول در تخریب ساختمان های نسبتاً کوچک استفاده از روش تخریب به روش گام به گام

و به صورت دستی و از بالا و پایین می باشد.

در این روش باید از افراد مجرب استفاده شده و رعایت نکات ایمنی بسیار حائز اهمیت است.

در این روش دسته بندی مصالح و جداسازی آنها امکان‌پذیر بوده و از سرعت کمتری نیز برخوردار می باشد.

روش مکانیکی

روش مکانیکی تخریب معمولا در ساختمان های بتنی مورد استفاده قرار می گیرد.

در این روش به بخش مقاوم ساختمان به وسیله ماشین آلات نظیر پیکور

یا به وسیله ی گوی های سنگین ضربه وارد شده تا محل مورد نظر تخریب گردد.

این روش معمولا با سر و صدای زیادی همراه بوده و باید قبل از شروع عملیات اطلاع رسانی به اهالی صورت گیرد.

مراحل تخریب یک ساختمان

پس از تحویل زمین از سوی کارفرما و در صورت وجود ابنیه در محل اجرای طرح،

پیمانکار موظف است نسبت به آماده سازی و تخریب ساختمان های موجود در محل اجرای کار به شرح زیر اقدام نماید:

مراحل مقدماتی تخریب ساختمان (پیش از تخریب)

قبل از شروع تخریب باید روش تخریب و برنامه ریزی کامل برای انجام کار صورت گیرد.

دستگاه نظارت باید از روش تخریب مطلع باشد.

قبل از شروع کار تخریب موارد زیر باید رعایت گردد:

• با اطلاع و همکاری موسسه مربوطه جریان گاز، آب و سرویس‌های مشابه در ساختمان مورد تخریب باید قطع گردد.
• همچنین باید ساکنین ساختمان های مجاور از زمان قطع تاسیسات و زمان تخریب مطلع باشند.
• برنامه ریزی برای حفظ یا خارج کردن مواد قابل اشتعال و گازها یا کپسولهایی که احتمالا نگهداری و انبار شده باشند.
• برنامه ریزی برای دفع موادی مانند گازهای سمی که ممکن است سلامت افراد را دچار مخاطره سازند.
• انتخاب محلی که باید ضایعات تخریب در آن انباشته شود.
• برنامه ریزی و اقدام برای حفظ ایمنی کارکنان و عابرین از طریق نصب حفاظ و حصار بین محل تخریب و محیط خارج.
• آماده کردن وسایل و ماشین آلات متناسب با روش تخریب همراه با وسایل حفاظتی مناسب با نوع کار.
• در ساختمان های آسیب دیده در اثر سیل، آتشسوزی، زلزله و نظایر آن باید قبل از تخریب

به منظور جلوگیری از ریزش و خرابی ناگهانی، مهار و شمع بندی کافی در قسمت های لازم صورت پذیرد.

تخریب ساختمان

• قبل از تخریب هر ساختمان، پیاده روها و معابر عمومی مجاور، مسدود و یا طوری محافظت شوند

که به کسی صدمه وارد نشود. در صورتیکه از نرده استفاده می شود، این نرده ها باید ایستایی کافی داشته و ارتفاع آنها از ۲ متر کمتر نباشد.

• اگر ساختمانی که تخریب می‌شود بیش از دو طبقه و یا ارتفاع آن از کف پیاده رو بیش از ۸ متر باشد،

در صورتی که فاصله ساختمان از پیاده رو یا معبر کمتر از ۵ متر است باید راهروی سرپوشیده مناسب با تایید دستگاه نظارت ساخته شود.

در موادی که با تشخیص دستگاه نظارت (مهندس ناظر) باید پیاده رو یا خیابان محدود یا مسدود شود باید با موسسات ذیربط هماهنگی لازم صورت گیرد.

در صورتی که ساختمان مورد تخریب از معبر بیش از ۵ متر فاصله داشته باشد می‌توان به جای راهروی سرپوشیده از حصار یا نرده استفاده نمود.

به منظور جلوگیری از خطرات ناشی از سقوط مصالح، اطراف و سقف راهروهای سرپوشیده باید دارای حفاظ کاملی از چوب یا توری فلزی

با ارتفاع حداقل یک متر باشد. حداکثر زاویه این حفاظ نسبت به کف ۴۵ درجه و شیب حفاظ به طرف خارج است.

• در محل ورود و خروج کارگران به ساختمان مورد تخریب باید راهروهای سرپوشیده مناسب ساخته شود.

سقف راه روهای سرپوشیده باید حداقل ۷۰۰ کیلوگرم بر متر مربع فشار را تحمل کنند.

چنانچه قرار است از سقف راهروها برای حمل برخی مصالحاستفاده شود، بایست حداقل ۱۵۰۰ کیلوگرم بر متر مربع فشار را تحمل کنند.

تخریب ساختمان

• قبل از شروع عملیات تخریب باید مدیریت کارگاه جزئیات کار را به دقت مد نظر قرار داده و وظایف افراد را به آنها یادآوری کند.
• در یک کارگاه سازمان یافته که افراد ضوابط ایمنی را رعایت می‌کنند، ضمن آنکه اجرای پروژه سریعتر صورت می پذیرد،

از میزان خطرات ناشی از کار نیز کاسته خواهد شد. مدیریت کارگاه باید هنگام شروع عملیات تخریب

هماهنگی های لازم را با قسمتهای مختلف انجام داده، تمامی ابزار و وسایل و تجهیزات را از لحاظ حفاظتی کنترل نماید.

مراحل عملیات تخریب ساختمان (هنگام تخریب)

برای شروع عملیات تخریب لازم است دستورالعملها و روش اجرایی در سطوح مختلف برای افراد تشریح گردد.

سپس چنانچه عملیات به طریق انفجاری یا کشیدن با کابل انجام می گیرد،

باید همه ابزار، ماشین آلات و تجهیزات کنترل گردد.

تخریب به طریق انفجاری، کشیدن با کابل و یا استفاده از روش‌های ماشینی مستلزم رعایت دستورالعمل‌های خواستی است

که با تایید دستگاه نظارت (مهندس ناظر) قابل اجرا خواهد بود.

در ساختمانهای خواص نظیر کارخانه ها، بیمارستان ها، دودکش ها، منابع آب، نفت و دیگر اماکنی که دارای تسهیلات ویژه هستند

باید قسمت‌های مختلف ساختمان توسط افراد ذی‌صلاح مورد بازدید قرار گرفته و تجهیزات لازم برای تخریب و مقابله با خطرات ناشی از آنها فراهم شود.

همه کارگرانی که در عملیات تخریب شرکت دارند باید به کلاه ایمنی مجهز باشند، با توجه به نوع کار، پیمانکار موظف است دیگر وسایل حفاظتی را نیز در اختیار آنها قرار دهد.

تخریب ساختمان

برای مشاهده و بررسی وسائل ایمنی کارگاه میتوانید از لینک زیر استفاده نمایید.

سری مقالات اجزا و اجرا ساختمان ها: وسائل ایمنی

به علاوه پیمانکار باید اقداماتی برای ممانعت از خط آتش سوزی، انفجار، تجمع و نشت گاز و نظایر آن معمول دارد.

در عملیات تخریب صرف نظر از اینکه چه روشی برای تخریب انتخاب شده باشد، رعایت نکات زیر ضروری است:

• از آنجا که تخریب غالباً در مجاورت معابر صورت می‌گیرد و این مناطق محل عبور مردم هستند،

باید از نرده یا تورهای حفاظتی که ارتفاعشان کمتر از ۲ متر نباشد استفاده شود.

• راههای ورودی کارگران در خارج از ساعات کار باید مسدود شود.

به علاوه در خارج از ساعات کار باید نردبان ها برداشته و در جای مناسب گذاشته شود.

• جایی که محل ریزش ضایعات است نباید به عنوان راه اصلی مورد استفاده واقع گردد.
• هنگام تخریب باید دقت کرد تا احیانا چیزی از وسایل الکتریکی و یا تأسیساتی دفن نشود.
• برای تامین برق کارگاه به صورت موقت باید از ولتاژ کم استفاده شود و همراه آن

سیستم اتصال زمین برای ایمنی بیشتر به کار رود. برق را می توان از طریق ژنراتور و یا منبع اصلی به دست آورد.

تخریب ساختمان

• در جایی که احتمال وجود سرب مطرح است مانند رنگ های حاوی سرب و یا لوله های فاضلاب و …،

باید هنگام کار دقت کافی به عمل آید.برای افرادی که کار تخریب را به عهده دارند باید لباس‌های مناسب،

تهویه مناسب و تجهیزات پزشکی برای مقابله با خطر احتمالی مهیا باشد.

• در محل‌هایی که آلوده به مواد رادیواکتیو، گازهای سمی و یا سایر مواد مضر برای سلامتی است، باید احتیاط‌های ویژه صورت پذیرد.
• جایی که روشهای مکانیکی برای تخریب به کار می‌رود باید مراقبت شود

که قسمتهای باقیمانده حاصل از تخریب در وضع پایداری باشد، اگر لازم باشد باید پایه‌های اطمینان به طور موقت نصب شوند.

• اگر قسمتهایی از ساختمان یا سازه قرار است قبل از به کار بردن دیگر روشها به روش دستی حذف شوند،

باید مسئله ایمنی راه ها و سکوهای موجود مورد توجه قرار گرفته و جایی که ضایعات ریخته میشود محدود شده باشد.

• قسمتهایی سازه که در پایداری آن ایفای نقش می‌کند باید به طور حساب شده خراب شوند
• ضایعات باید طوری انبار شود که در کفها اضافه بار ایجاد نشود و از اعمال فشار افقی به دیوارها پرهیز گردد،

حتی الامکان باید مصالح حاصل از تخریب در سطح زمین ریخته شود.

• باید ترتیبی اتخاذ شود تا ضایعاتی که ریزش می‌کند برای افراد خطر نداشته باشد و به دیگر اعضا سازه نیز اصابت نکنند.
• هنگام تخریب باید بار مرده ساختمان کاهش یا حذف شود، پوششها، کفها و دیوارها باید قبل از شروع تخریب قابهای ساختمان حذف شود.
• تخریب ساختمانهای بلند مسلزم رعایت مقررات ویژه‌ای است.

مثلا در تخریب دودکشها و یا سایر ساختمان های بلند و باریک باید محوطه ای

به شعاع یک و نیم برابر ارتفاع بنا محصور و در صورت نیاز به تخلیه یا پاکسازی محوطه به مقامات مسئول اطلاع داده شود.

تخریب ساختمان

• راه های موقتی که برای عبور افراد و وسایل نقلیه در نظر گرفته می شود

باید با استفاده از علائم ویژه و روشنایی کافی از ایمنی لازم برخوردار باشد،

به علاوه باید با استفاده از نرده های محافظتی یا محافظ مناسب دیگر از ریختن ضایعات و نخاله ها جلوگیری به عمل آید.

• وقتی دو یا چند پیمانکاردر محل حضور دارند، هماهنگی لازم بین پیمانکاران ضروری است.
• کارکنان باید به طور کامل آموزش دیده و به کار آنها نظارت شود.
• مصالح تلف شده و نخاله ها نباید پرتاب شوند مگر اینکه پرتاب از داخل کانالهای چوبی یا فلزی انجام گیرد.

جایی که کنترل پایین افتادن مصالح عملا میسر نباشد باید

با استفاده از نرده و با نصب علائم هشدار دهنده و گذاشتن نگهبان احتیاطهای لازم صورت پذیرد.

• چوب، تیر و یا مصالحی که انتقال آنها مخاطره‌آمیز است باید با ایمنی کامل و نفرات مجرب جابجا شود.
• شیشه های موجود در ساختمان باید قبل از تخریب از قاب خود جدا و در جای مناسبی انبارشوند

و مصالح مفیدی که از تخریب حاصل میشود، باید به طور مرتب تفکیک و جدا از یکدیگر چیده شوند.

درها و پنجره های فلزی و یا چوبی نیز باید با دقت از جای خود خارج و انبار گردند.

تخریب ساختمان

• تخریب باید از بالاترین طبقه شروع و به سمت پایین طوری ادامه یابد که قبل از تخریب هر طبقه

تمامی مصالح از تخریب طبقه بالاتر برداشته و در محل مناسب انبار شود، به طوری که کفها اضافه بار نداشته باشند

و فشار افقی نیز به دیوارها وارد نشود.حتی الامکان باید مصالح در سطح زمین ریخته شود.

• ماشین ها و وسایل نقلیه مربوط به کار باید به وسیله افراد آموزش دیده و ماهر هدایت شوند.

این افراد باید ۱۸ سال و یا بیشتر سن داشته باشند و کار آنها مورد نظارت قرار گیرد.

• هنگام تخریب باید امکان تهویه محل وجود داشته باشد، به طوری که افراد برای تنفس دچار مشکل نشوند.

اگر در فضا گرد و غبار، بخار، گاز، دود و … حاصل از تخریب جمع گردد باید از رسپیراتور (نوع ماسک حفاظتی) و یا وسایل مشابه استفاده شود.

• تضعیف سازه برای تخریب اصولا عمل از پیش برنامه ریزی شده ای است

که باید آثار احتمالی آن روی سازه مورد تجزیه و تحلیل واقع شده باشد

تا بدین وسیله اطمینان حاصل شود که اعضا و قطعات باقیمانده استحکام لازم برای مقابله

با باد و یا بارهای ضربه ای را تا زمان واژگون شدن داشته باشند. برش و تضعیف اعضای سازه باید از قسمت های حساب شده ای شروع شود.

تسطیح و محوطه گودبرداری و زهکشی (پس از تخریب)

پس از اتمام عملیات تخریب و چنانچه محوطه کارگاه دارای پستی و بلندی های زیادی باشد

به نحوی که مانع از شروع اجرای عملیات گردد، پیمانکار باید با نظر دستگاه نظارت (مهندس ناظر)

نسبت به تسطیح محوطه تا تراز مورد نظر و پاک کردن آن اقدام نماید.

گودبرداری محل سازه ها باید با توجه به نکات ایمنی و حفاظت از ساختمان های موجود همجوار

و دستورالعمل‌های شهرداری و وزارت مسکن صورت گیرد و تدابیر لازم هنگام گودبرداری ها

در حین عملیات ساختمانی در مورد حفاظت ساختمان های مجاور اتخاذ گردد.

چنانچه محل اجرای پروژه در محدوده شهرها و در نقاط مسکونی باشد

پیمانکار باید نسبت به ایجاد دیوارهای موقت جداکننده محل کارگاه در سواره روها اقدام نموده

و شرایط ایمن سازی محوطه را برای عبور عابرین وسایل نقلیه کاملا فراهم نماید.

کنترل و هدایت آب های سطحی الاعرضی به داخل گودها و محل حفاری ها

باید با نظر دستگاه نظارت و بر اساس ضوابط مندرجات قرارداد و سایر ضوابط قانونی در پروژه های شهری صورت گیرد.

در تصویر بالاریزش ساختمان مجاور به دلیل عدم رعایت نکات ایمنی اتفاق افتاده است.

پر کردن چاه ها، قنوات و قطع اشجار

پر کردن چاه های آب و فاضلاب و قنوات متروکه  که در محوطه عملیاتی پروژه واقع شده اند ضروری است.

نحوه اجرای عملیات زیر نظر دستگاه نظارت صورت خواهد گرفت.

پاک کردن محوطه از ریشه درختان باید با نظر دستگاه نظارت صورت گیرد.

به طور کلی لزوم قطع اشجار باید قبلا به تصویب کارفرما رسیده باشد .

جمع آوری درختان و ریشه ها و برداشت خاک های زراعی تا عمق خواسته شده

و تخلیه آن ها به نقاط مشخص، طبق دستور دستگاه نظارت خواهد بود.

ممنون از این که در این قسمت ار سری مقالات اجزا و اجرا نیز همراه ما بودید

در قسمت بعد از این سری مقالات به بررسی مرحله گودبرداری و سازه نگهبان خواهیم پرداخت.

• درباره نویسنده
• آخرین نوشته ها

آیدین محمدی

آیدین محمدی هستم و چند سالی هست که به صورت حرفه ای در زمینه ی ساختمان فعالیت میکنم و اطلاعات و دانسته های خودم رو با شما در اینجا مطرح میکنم , همچنین در زمینه ی محاسبات سازه , متره ، راهسازی و روسازی راه به صورت تخصصی تر فعالیت میکنم.

• دانلود جزوه درس آمار و احتمال - ۱۳۹۸/۰۹/۱۱
• نتایج آزمون نظام مهندسی - ۱۳۹۸/۰۸/۰۷
• سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: عایقکاری - ۱۳۹۸/۰۸/۰۴
• سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: انواع دیوارها (قسمت ۲) - ۱۳۹۸/۰۷/۱۰
• سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: انواع دیوارها (قسمت ۱) - ۱۳۹۸/۰۳/۲۶
• سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: درزهای ساختمانی - ۱۳۹۸/۰۳/۰۹
• سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: پی کنی و پی سازی - ۱۳۹۸/۰۲/۳۱
• سری مقالات اجزا و اجرا ساختمان ها: گودبرداری و سازه نگهبان - ۱۳۹۸/۰۲/۲۵
• سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: تخریب ساختمان و مراحل آن - ۱۳۹۸/۰۲/۱۹
• سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: تجهیز کارگاه - ۱۳۹۸/۰۲/۱۴

نمایش تمام نوشته ها