سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: عایقکاری

در این قسمت از سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها به تعریف عایقکاری و همچنین نحوه انجام عایق کاری در ساختمانها پرداخته خواهد شد.

همچنین شما عزیزان می توانید تمامی قسمت های قبلی از این سریی مقالات را از طریق لینک های زیر مشاهده نمایید.

سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: وسائل ایمنی کارگاه های ساختمانی

سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: انواع اسکلت های ساختمانی

سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: تجهیز کارگاه

سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: تخریب ساختمان و مراحل آن

سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: پی کنی و پی سازی

سری مقالات اجزا و اجرا ساختمان ها: گودبرداری و سازه نگهبان

سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: درزهای ساختمانی

سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: انواع دیوارها (قسمت ۱)

سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: انواع دیوارها (قسمت ۲)

حال به بررسی عایقکاری در این مقاله خواهیم پرداخت. عمران مبین

رطوبت یکی از عواملی است که در صورت سرایت به اجزای مختلف ساختمان

می تواند به آنها آسیب وارد کند.

پس از اتمام کار، قسمت های مرطوب ساختمان باید خشک شوند

و خشک بماند تا بتوان از ساختمان به عنوان محل زیست و کار مناسب بهره برداری کرد.

خشک شدن اجزای ساختمانی در نواحی خشک خواه‌ناخواه با گذشت زمان صورت می‌گیرد

ولی در مناطق مرطوب مدت زمان لازم برای خشک شدن بیشتر است

و در فصول گرم بر سرعت خشک شدن مصالح افزوده می شود.

در شرایط مرطوب، بخار آب موجود در محیط

داخل مصالح نفوذ کرده و هنگام سرد شدن عمل تعریق صورت می‌گیرد.

عایقکاری رطوبتی

برای خشک ماندن قسمت هایی از ساختمان که در معرض رطوبت قرار می گیرند

به ناچار باید اقدام به عایقکاری رطوبتی نمود.

وجودرطوبت در ساختمان سبب فساد و خوردگی اجزای باربر و غیر باربر می‌شود

و به استحکام و زیبایی آنها لطمه می‌زند

و به خاطر فراهم آوردن شرایط مساعد برای رشد قارچ، کپک و میکروارگانیسم ها،

بهداشت ساختمان را با مشکل مواجه می سازد.

از این رو برای دوام بیشتر و حفظ پایایی، ایمنی،

زیبایی و بهداشت ساختمان عایقکاری رطوبتی امری الزامی است.

نم بندی

نم بندی یعنی جلوگیری از نفوذ نم و رطوبت، بدون این که رطوبت به شکل آب وجود داشته و زیر فشار باشد.

این عمل بیشتر در پی ساختمان ها و دیوار زیرزمین ها که اجزای ساختمان

به نحوی با زمین مرطوب در تماسند انجام میشود.

آب بندی

آب بندی و جلوگیری از نفوذ آب که در برخی موارد ممکن است تحت فشار نیز باشد،

مانند بام ساختمان ها، بدنه و کف استخرها و برخی زیرزمین ها

و در نقاطی که سفره آب زیرزمینی بالا است، بایستی انجام بگیرد.

اصول صحیح اجرای عایق رطوبتی

عایقکاری در بخش های مختلف به شرح زیر اجرا می گردد:

الف: عایقکاری با قیر و گونی

معمول ترین روش آب بندی بامها و سایر قسمت های ساختمان،

استفاده از قیر و گونی است.

در عایقکاری با قیر و گونی رعایت نکات زیر الزامی است:

• عایقکاری به هنگام بارندگی مجاز نیست.
• عایقکاری بر روی سطوح مرطوب مجاز نیست، زیرا در غیر این صورت

حباب هایی در زیر قشر عایقکاری تشکیل می شود که با گرم و سرد شدن هوا

و حرکات جزئی از اجزای ساختمان و یا وارد شدن ضربه به سطوح عایق، ممکن است دچار پارگی و صدمه گردند.

(قیرهای جامد را تا هنگامی که گرم و روانند باید به مصرف رساند.)

• عایق کاری در دمای کمتر از ۴ درجه سلسیوس نباید انجام شود.
• قیرهای مورد مصرف نباید بیش از ۱۷۷ درجه سلسیوس گرما داد،

زیرا مواد فرار آنها جدا شده و ویژگی‌های مطلوب قیر از دست می روند.

• راه رفتن روی سطوح عایقکاری شده و مصالح عایق پیش ساخته،

باید با احتیاط و با استفاده از کفش های بدون میخ انجام شود،

در صورتی که کفش مخصوص در دسترس نباشد، می توان با یک قطعه گونی

زیر و روی کفش های معمولی را پوشانده و از آنها استفاده کرد.

عایقکاری با قیر و گونی

• مصرف میخ برای محکم کردن لایه های عایقکاری، به هیچ وجه مجاز نمی باشد.
• از افتادن اشیا نوک تیز بر روی سطوح عایقکاری شده، باید جداً جلوگیری نمود.
• لایه های عایق باید از هر طرف حداقل ۱۰ سانتیمتر همدیگر را بپوشانند

و با قیرمناسب کاملاً به هم چسبانده شوند.

در همپوشانی لایه ها باید دقت نمود که لایه های رویی در سنتی قرار گیرند

که مطابق شیب بندی انجام شده آب از روی آنها به سطح لایه زیری سرازیر گردد.

• هنگامی که عایقکاری در بیش از یک لایه انجام می‌شود

لایه های متوالی عایق، باید عمود بر هم قرار بگیرند.

هر لایه از عایقکاری پس از تکمیل و پیش از شروع لایه بعدی باید مورد بازدید و تایید دستگاه نظارت قرار گیرد.

سطوح عایقکاری شده باید در هنگام اجرای کارهای ساختمانی از هرگونه آسیب

و رویارویی با عوامل مضر و مصالح خورنده مانند آهک محافظت گردد

و چنانچه صدمه دیده باشند با دستور و زیر نظر مهندس ناظر به نحو مطلوب تعمیر و مرمت گردند.

سطوح عایقکاری شده باید پس از تکمیل با لایه محافظتی پوشانده شوند.

ایجاد زیرسازی مناسب برای انجام عایقکاری ضروری است.

ب: عایقکاری با گونی قیر اندود

عایقکاری با گونی قیر اندود مشابه عایقکاری با قیر و گونی است و باید به ترتیب زیر اجرا شود:

• سطح زیرسازی باید کاملاً تمیز شود.
• یک قشرقیر از نوعی که در عایقکاری با قیر و گونی ذکر شد،

ولی به مقدار حداقل یک کیلوگرم  در متر مربع بر روی سطوح افقی و قائم بام پخش گردد.

• یک لایه گونی قیراندود بدون چروک و تمیز بر روی سطوح قیراندود شده،

پهن نموده و آن را بر روی سطح بام فشار دهند تا در همه جا کاملاً به لایع قیر زیر آن بچسبد.

همپوشانی طولی و عرضی ورقهای گونی قیر اندود حداقل ۱۰ سانتیمتر می باشد

و محل اتصال آنها باید توسط قیر مذاب کاملاً به هم چسبانده شود.

• لایه های بعدی قیر و گونی قیر اندود به ترتیبی که گفته شد باید اجرا شود.

میزان قیر مصرفی در هر لایه حداقل نیم کیلوگرم در متر مربع خواهد بود.

ج: عایقکاری با مشمع و مقوای قیر اندود یا قطران اندروید

نحوه اجرای این عایق ها همانند روشی است که در فوق توضیح داده شده است.

به علاوه توجه به نکات زیر ضروری است:

• چنانچه کارخانه سازنده این محصولات دستورالعمل های خاصی در مورد نحوه اجرا داشته باشد،

باید آنها را رعایت و در مقابل تضمین کافی از فروشندگان و اجرا کنندگان این عایقها اخذ نمود.

• چون ممکن است ناسازگاری بین مواد تشکیل دهنده این عایق ها با قیر ها یا چسب های مصرفی وجود داشته باشد،

در این مورد باید دقت کافی مبذول گردد.

• قبل از مصرف هر نوع مشمع یا مقوای آغشته به چسباننده های سیاه، نمونه آن باید به تصویب دستگاه نظارت برسد.

د: عایقکاری با مصالح پیش ساخته

روش عایق کاری با مصالح پیش ساخته مطابق دستورالعمل های سازنده این فرآورده ها خواهد بود.

عایق رطوبتی بام های تخت با شیب تا ۶ درصد

پس از ایجاد شیب در حدود ۱ تا ۳ درصد با بتن سبک، پوکه و نظایر اینها،

باید زیر سازی عایق کاری بام با اندود ماسه سیمان نرم به نسبت ۳ به ۱

یا با ماسه آسفالت نرم به ضخامت ۱ تا ۲ سانتی متر انجام شود و سطح آن کاملاً صاف گردد.

سطوح زیر عایق کاری باید کاملا محکم، صاف و تمیز باشند،

زیرا جزئی از عایق کاری به شمار می رود.

روش اجرا:

عایق کاری بام های تخت، تراس ها و بالکن ها به ترتیب زیر است:

• سطح زیر سازی سیمانی یا ماسه آسفالت باید کاملاً تمیز شود.
• یک قشر قیر ۷۰/۶۰ به صورت مذاب و به میزان حدود ۲ کیلوگرم در متر مربع

به طور یکنواخت بر روی سطح بام پخش گردد، به نحوی که این سطوح را کاملا بپوشاند.

مصرف قیر مایع زود گیر rc2 در هوای سرد بهتر از قیر مذاب است.

• یک گونی خشک تمیز بر روی سطح قیراندود پهن نموده و پس از رفع چروک خوردگی های

احتمالی آن را بر روی سطح بام فشار دهند، به قسمی که در همه جا کاملا به لایه قیر بچسبد.

• لایه ای از مخلوط قیر ۷۰/۶۰ و قیر دمیده به حالت مذاب

و به اندازه یک و نیم کیلوگرم در هر متر مربع به صورت یکنواخت بر روی گونی پخش گردد.

• یک لایه گونی دیگر با شرایطی که در نکته سوم گفته شد،

عمود بر لایه زیرین بر روی سطح قیر اندود گسترده شود.

• چنانچه عایق کاری مطابق نقشه ها و مشخصات بیش از ۲ لایه گونی و ۳ قشر قیر باشد،

لایه های بعدی قیر و گونی بر طبق بند های ۳ و ۴ اجرا گردند.

عایق کاری بام های تخت، تراس ها و بالکن ها

• قشری از مخلوط قیر مذاب ۷۰/۶۰ و قیر دمیده به نسبت ۱ به ۲ به میزان یک و نیم کیلو گرم در متر مربع بر روی آخرین لایه گونی پخش گردد.
• لایه های عایق قائم دیوارهای دست اندازه پیرامون بام، دور محل عبور کانال های کولر و هواکش ها

و دودکش ها و لوله های تاسیسات و مانند اینها را باید حداقل ۳۰ سانتیمتر بالاتر از خط بام اجرا نموده

و به عرض حداقل ۱۰ سانتی متر به طور افقی روی دیوار برگرداند

و لایه محافظ عایق روی آنها را اجرا کرد.

برای جلوگیری از تماس لایه های عایق قائم با سطوح گرم و دودکش ها

باید قبل از عایق کاری دور دودکش ها را با یک لایه عایق حرارتی یا مصالح مجوف پوشانده و سپس اقدام به عایق کاری نمود.

• در لبه های بالکن ها و تراس ها در نقاطی که به جای دیوار جان پناه، نرده پیش بینی شده است

باید ماهیچه ای از ملات سیمان ۳ به ۱ به ضخامت حداقل ۵ سانتیمتر ایجاد گردد و عایق کاری روی آن اجرا شود.

• عایق کاری محل ناودان باید با دقت کافی انجام گیرد و در این محل لایه اول عایق باید تا داخل لوله آب

رو ناودان اجرا شود، سپس کف خوابی به ابعاد حداقل ۵۰ در ۵۰ سانتی متر از ورق مسی یا فولاد گالوانیزه

بر روی این لایه عایق قرار داده شود، لایه های بعدی عایق روی این کف خواب،

اجرا و تا داخل لوله کف خواب ادامه یابد و بالاخره صافی آب بر روی آنها قرار داده شود.

چنانچه محل ناودان در گوشه بام قرار گیرد، کف خواب باید به شکل هندسی مناسب بوده

و در محل برخورد با دست انداز یا دیوار، دارای لبه های قائم باشد.

عایق کاری رطوبتی بام های شیب دار، قوسی و گنبدی

در صورتی که شیب از ۱ به ۶ تجاوز کند، در این صورت بام شیبدار تلقی شده

و عایق کاری آن تابع شرایطی به شرح زیر خواهد بود:

به طور کلی چنانچه بام شیبدار باشد، توجه به نکات زیر ضروری است:

• درمناطقی که شیب بام کم بوده و امکان ورود آب به زیر سقف وجود دارد،

محل درز قطعات پوشش باید با ماستیک مناسبی، کاملاً آب بندی شود.

• محل برخورد قطعات شیبدار با دیوارهای قائم نظیر دیوار همسایه،

دیوار دودکش، دست انداز و نظایر آن، باید با قطعات فلزی یا ماستیک و یا تمهیدات دیگر،

کاملاً درز بندی و آب بندی شوند.

قطعات فلزی ممکن است از انواع فولاد روی اندود، گالوانیزه یا مسی انتخاب شوند.

• محل تخلیه آب به آبروها و ناودان ها به همین ترتیب باید درزبندی و آب بندی شود.
• کناره های بام نیز باید با ورقه های فلزی پوشانده شده و در انتهای بیرونی به صورت آبچکان،

خمکاری و یا فتیله شوند تا از ریختن آب بر روی نمای ساختمان جلوگیری شود.

عایق کاری رطوبتی کف و شالوده

شالوده و کف قسمتی از ساختمان که از تماس با زمین نمک قرار می‌گیرند،

نیاز به عایق کاری رطوبتی دارند.

عایقکاری شالوده ها مستلزم دقت کافی و مصرف مصالح مرغوب است.

زیرا از یک سو رعایت جزئیات نسبتاً ظریف ساختمانی و یکپارچگی عایق کاری های افقی و قائم را می طلبد

و از سوی دیگر عایق باید معادل عمر مفید پیش‌بینی شده برای ساختمان باشد.

زیرا چنانچه عایق کاری پی دچار صدمه ای ‌شود، مرمت آن کاری دشوار و پر هزینه است.

الف: عایق کاری رطوبتی کف ها

کف زیرزمین و طبقه همکف ساختمان که در مجاورت خاک نمناک است به خاطر رعایت مسائل بهداشتی،

حفظ دیوارهای در تماس با آنها از رطوبت بالا رونده و محافظت کفپوش های حساس به رطوبت مانند کفپوش های چوبی باید در برابر نفوذ رطوبت عایق کاری شوند.

این عایق کاری باید با عایقکاری شالوده یکپارچه شده و چنانچه اختلاف رقمی بین آنها وجود داشته باشد،

با  عایق کاری قائم پی، این پیوستگی تامین گردد.

لایه زیر کف سازی طبقات زیرزمین ساختمان که در تماس مستقیم با زمین هستند

باید با ارتفاع حدود ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر لاشه سنگ یا قلوه سنگ درشت چیده و روی آن یک لایه مخلوط شن و ماسه بریزند

تا فواصل خالی بین سنگ های درشت پر شود و حدود ۲ سانتیمتر روی تمام سطح را بپوشاند.

این عمل باعث قطع لوله های موئین و نفوذ رطوبت به سمت بالا می شود.

عایقکاری کفها را می توان با قیر و گونی، انواع مشمع و مقوای و قیراندود، مواد پلاستیکی،

آسفالت ماستیک و مواد قیری بر روی قشری از بتن یا اندود ماسه سیمان که بر روی کف اجرا می شود، انجام داد.

ب: عایق کاری رطوبتی شالوده ها

کف تمام شده ساختمان ها معمولاً حدود ۳۰ تا ۹۰ سانتی متر از کف محوطه بالاتر ساخته می شوند.

فاصله بین شالوده تا کف، با مصالحی مانند سنگ بلوک بتنی و آجر با ملات ماسه سیمان

یا ملات باتارد یا ماسه آهک کرسی چینی میشود و دیوارهای ساختمان

بر روی کرسی چینی بنا می شوند. چون بتن و مصالح بنایی و ملات مربوط نمکش هستند،

چنانچه حد فاصل شالوده و دیوار ساختمان نم بندی نشود،

رطوبت موجود در زمین از طریق لوله‌های موئین مصالح به سمت بالا نفوذ کرده و سبب نم زدگی دیوارها می‌شود.

لایه افقی عایق رطوبتی دیوار ها باید بالاتر کرسی چینی و در ارتفاع حداقل ۱۵ سانتی متر

بالاتر از رقوم محوطه و به صورت یکپارچه و پیوسته اجرا شود.

عایقکاری قائم دیوارها به اندازه حداقل ۱۰ سانتیمتر نیز ضروری است.

بدیهی است پیوستگی عایق افقی و قائم دیوارها را از جمله عایق قائم دیوارهای زیرزمین باید رعایت گردد.

همچنین عایق کفها  نیز در صورت اجرا، باید با عایق دیوارها پیوستگی داشته باشد.

بهتر است ازاره ساختمان در نما تا تراز لایه نم بند دیوار سنگی باشد تا در صورت نم زدگی،

آثار آن بر روی نما ظاهر نشود بند کشی در مجاور لایه نم بند باعث ایجاد فاصله ای برای نفوذ رطوبت در قسمت مربوط

زیر لایه نم بند بالای دیوار می شود،

از این رو از بندکشی این قسمت باید خودداری شود، همچنین برای جلوگیری از نفوذ رطوبت باید از تجمع برف و نخاله‌های ساختمان و نظابر آن در پای دیوار جلوگیری نمود.

عایق کاری کف آشپزخانه، سرویس های بهداشتی و فضاهای مشابه

در مکان هایی که احتمال ریزش آب در کف و قسمت پایین دیوار ها وجود داشته باشد عایق کاری کف و پای دیوار امری ضروری است.

معمول‌ترین عایق که در این مواد به کار می‌رود، قیر و گونی، مشمع و گونی قیر اندود است.

نحوه عایق کاری عیناً همانند عایق کاری بام است با این تفاوت که عایقکاری قائم پایه دیوارها

در این مکان‌ها تا ۱۵ سانتیمتر بالاتر از بالاترین نقطه که امکان ریزش آب و تجمع آن وجود دارد

مانند لبه وان و زیر دوش ضروری است.

نظر به اینکه تغییر درجه حرارت در داخل ساختمان از بام آن کمتر است

در محل کفشور آشپزخانه و حمام و محل نصب کاسه توالت باید دقت و که لایه‌های آیا تا داخل لوله فاضلاب امتداد یابد

و سپس نسبت به نصب لوازم بهداشتی اقدام گردد.

محل کاسه توالت در ابتدا باید با ماسه نرم و کم سیمان اندود کرد

و با فشار دادن کاسه توالت بر روی آن سطح ملات را  به شکل کاسه توالت در آورد

و روی آن را با ماسه سیمان لیسه اندود نمود.

پس از خشک شدن اندود عایق کاری کف انجام خواهد شد.

لازم به یادآوری است که شیب بندی کف حمام، آشپزخانه، توالت و فضا های مشابه

به سمت کفشور و کاسه توالت به منظور تخلیه آب هایی که در کف جاری می شود، امری ضروری است.

در این مقاله به بررسی انواع درزهای ساختمانی، موارد مورد مصرف و نحوه اجرای آنها پرداخته شد است.

شما عزیزان میتوانید قسمت های قبلی سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها را از طریق لینک های زیر مشاهده نمایید.

سری مقالات اجزا و اجرا ساختمان ها: وسائل ایمنی

سری مقالات اجزا و اجرا ساختمان ها: انواع اسکلت های ساختمانی

سری مقالات اجزا و اجرا ساختمان ها: تجهیز گارگاه

سری مقالات اجزا و اجرا ساختمان ها: تخریب ساختمان و مراحل آن

سری مقالات اجزا و اجرا ساختمان ها: گود برداری و سازه نگهبان

سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها: پی کنی و پی سازی

درزهای ساختمانی

درزهای ساختمانی

درزهای ساختمانی، معمولاً به منظور در نظر گرفتن فضایی برای انبساط و انقباض مصالح

نسبت به یکدیگر و یا جلوگیری از وارد آمدن ضربات ساختمان (به هنگام وقوع زلزله و …)

به ساختمان مجاور در نظر گرفته می‌شود. درزهای ساختمانی دارای انواع مختلفی هستند.

انواع درزهای ساختمانی

به طور کلی درزهای ساختمانی به دو دسته تقسیم می شود:

الف: درزهای ساخت (درزهای اجرایی)

این درزها عموماً به منظور تسهیل عملیات بتن ریزی،

با توجه به محدودیت حجم بتن ریزی در نظر گرفته می‌شود.

در اینگونه درزها باید پیوستگی بین بتن و آرماتور در دو قسمت مجاور درز به صورت کامل حفظ شود.

ب: درزهای حرکتی

درزهای حرکتی درزهایی هستند که برای همسان کردن حرکت های نسبی قسمتهای مختلف یک سازه تعبیه می شوند.

این حرکت ها می توانند در اثر تغییرات درجه حرارت، افت بتن و یا نشست های نامساوی به وجود آیند.

کاربرد درزها

کاربرد درزهای ساخت (درزهای اجرایی)

در هر توقف عملیات بتن ریزی که موجب سخت شدن بتن می گردد،

درز ساخت (درز اجرایی) به وجود می آید.

به طور کلی هرگاه زمان قطع بتن ریزی از ۳۰ دقیقه تجاوز کند، باید آن نقطه را یک درز اجرایی به حساب آورد،

مگر آنکه حالت خمیری بتن با تدابیری به آن بازگردانده شود.

درز ساخت ممکن است دارای وضعیتهای مختلفی باشد، ولی معمولاً قائم یا افقی است.

تالبته سعی می‌شود محل درز ساخت با محل یکی دیگر از انواع درزها منطبق گردد.

در تیرها و شاه تیرها درزهای ساخت باید تقریبا عمود بر محور این اعضا بوده و هیچگاه با محور عضو موازی نباشد.

درز ساخت می‌تواند در اعضا و قطعات بتن آرمه در محل لنگر خمشی ماکزیمم قرار گیرد،

زیرا در این اعضا تنشهای کششی توسط فولاد های کششی تحمل می شوند.

درزهای اجرایی نباید در محلی که قرار است بتن تحمل برش نماید قرار گیرند.

بنابراین در ساخت اعضای خمشی اگر قرار است بتن ریزی در بیش از یک مرحله صورت گیرد،

باید ترتیبی اتخاذ شود که قطع بتن ریزی در مجاورت تکیه گاه نبوده، بلکه در نزدیکی وسط دهانه باشد.

تیرها، شاه تیرها، دالها، ستون ها و … همگی قسمت هایی از یک کف به حساب می‌آیند که باید در یک مرحله بتن ریزی شوند.

بتن ریزی ستون ها اجبارا در تراز هر طبقه در محل سرستون یا تیر متوقف می‌شود.

درزهای ساخت معمولا در ساختمانهای بتنی کاربرد دارند.

درزهای ساخت باید در محل های مناسب و زیر نظر دستگاه نظارت تعبیه شوند.

کاربرد درزهای حرکتی

درزهای حرکتی با توجه به محل و موقعیتی که دارند کاربردهای خاصی خواهند داشت

این درزها معمولاً به منظور جلوگیری از بروز ترک های ناشی از جمع شدن بتن تعبیه می‌شوند.

اگر در فواصل معین درز انقباض در نظر گرفته نشود، روی سطوح پیاده روها یا دیوارهای بتنی ترکهایی پدید خواهد آمد.

آرماتورها غالبا می‌توانند محل بروز ترک ها را کنترل نمایند.

همچنین، وجود درزهای انقباضی که محل آنها به طور صحیح انتخاب شده باشد،

می توانند مانع ایجاد ترک شوند.

عملکرد این درزها به صورتی است که انقباض طرفین درز در محل درز متمرکز می گردد.

در حقیقت این درزها دارای نوعی عدم پیوستگی عمومی هستند،

لیکن شکاف اولیه بین بطن دو طرف در وجود ندارد.

این درزها برای جلوگیری از خراب شدن روسازی ها در اثر فشار بیش از حد،

فراهم ساختن امکان تعمیر قسمتی از جدول های بتنی پیاده روها و نظایر آن تعبیه می شوند.

به طور کلی این درزها برای تامین امکان انقباض و انبساط ناشی از تغییرات درجه حرارت

به طوریکه در نقاط مختلف ساختمان ترک خوردگی و در مقاطع سازه تلاش های ثانویه زیاد، ایجاد نشوند، تعبیه می گردند.

عملکرد این درزها باید به گونه‌ای باشد که انبساط و انقباض طرفین درز کاملاً همساز شوند،

لازمه چنین درزهای این است که هیچ گونه پیوستگی در طرفین درز برقرار نباشد،

چنین درز هایی باید با کمترین مقاومت در مقابل انقباض و انبساط قادر به باز و بسته شدن باشند.

عموما این درزها در تمام قسمت های سازه به طور پیوسته قرار گرفته و از کف تا سقف ادامه می یابد،

برای حصول اطمینان از جدایی کامل دو قسمت مجاور، رعایت این مسئله ضروری است.

درزهای کنترل

انبساط و انقباض بتن در اثر تغییرات رطوبت و حرارت در آن تنش هایی را به وجود می‌آورند

که گاه از مقاومت بتن بیشتر بوده و به ترک خوردگی منجر می‌شود.

برای حل این مشکل از درزهای کنترل که حرکت نسبی دال یا دیوار در صفحه خود را امکان پذیر می سازد استفاده می شود.

برای جداسازی قسمتهای مختلف یک شالوده به علت تفاوت باربری آنها از یکدیگر لازم است از درز کنترل استفاده شود.

درزهای نشست

این درزها برای جلوگیری از نشست های نامساوی دو ساختمان مجاور

که دارای دو نوع مصالح، دو نوع پی یا دو ارتفاع متفاوت هستند مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مشخصات مصالح مصرفی در درزهای ساختمانی

برای اجرای درزهای ساختمانی معمولا از مصالح مناسب استفاده می شود.

این مواد ممکن است در بردارنده الیاف گیاهی، لاستیک، ترکیبات آسفالتی، چوب پنبه و مانند آنها باشند.

مواد به کار رفته به عنوان پرکننده باید دارای ویژگیهای زیر بوده و در هر صورت از مشخصات مندرج در فصل مصالح نشریه شماره ۵۵ تبعیت نماید.

مهمترین ویژگی های مصالح پرکننده عبارتند از:

برخورداری از دوام زیاد

جاگیری و شکل گیری در درزها

قابلیت ارتجاع و عدم ایجاد اتصال محکم با درز

اجرای درزهای ساختمانی

درز ها در تمام سطوح باید مطابق نقشه ها و مشخصات و با عرض مناسب ایجاد شوند،

باید دقت شود که درز ها در حین اجرا با مصالح بنایی، ملات و مانند اینها پر نشده

و اجزای ساختمانهای مجاور به هیچ عنوان در هیچ نقطه‌ای به دیگر مربوط نشوند و کاملاً از یکدیگر جدا باشند.

اجرای درزهای ساخت

این درزها در ساختمان های بتنی کاربرد دارند و آن هنگامی که بتن ریزی دو قسمت مجاور و چسبیده به هم ،

در دو زمان مختلف صورت گیرد.

به سطح بتن خمیری جدید و بتم سفت قدیمی سطح واریز یا درز اجرایی گفته می‌شود .

موقعیت و شکل درز باید از قبل پیش‌بینی شده باشد.

تعیین محل درز نباید به تصادف و پیشرفت کار بتن ریزی واگذار شود،

بلکه باید قبل از شروع کار و در هنگام تهیه برنامه زمانبندی بتن ریزی تدابیر لازم در مورد درز اجرایی اتخاذ شده باشد.

برای دستیابی به پیوستگی کامل بین دو سطح بتنی در یک درز ساختمانی ضروری است،

یک لایه سطحی از آن برداشته شود، به صورتی که دانه ها نمایان شده و سطح ناصاف و غیر منظم حاصل گردد،

این وضع را می‌توان با پاشیدن آب و مخلوط آب و هوا با فشار لازم و استفاده از برس سیمی ایجاد نمود.

تا زمانی که قرار است بتن در طرف دیگر درژ اجرا شود،

باید سطح بتن اولیه مرطوب نگه داشته شود،

به جز سطح خود درز که باید چند ساعت قبل از عملیات مراقبت از آن قطع گردد،

به صورتی که نوعی خشکی سطحی و کم عمق در سطح درز پدید آید.

اجرای درزهای حرکتی

درزهای حرکتی معمولا به دو دلیل انقباض (و انبساط) و همچنین حرکت ساختمان

بر اثر وقوع زلزله، باد شدید و …ممکن است ایجاد شود.

درزهای حرکتی در تمام سطوح باید برابر نقشه ها و مشخصات و با عرض مناسب ایجاد گردند.

باید دقت کرد که درزها در حین اجرا با مصالح بنایی و ملات پر نشده و اجزای ساختمان های مجاور

در حین اجرا به هم مربوط نشوند و کاملاً از یکدیگر جدا باشند.

درزهای حرکتی در ساختمان های بتن آرمه یکپارچه

در این حالت که معمولا تحت عنوان درز انبساط و عموما در ساختمانهای بتنی مطرح می‌شود.

درزها باید با بریدن سقف، دیوارها و کف طبقات به طور کامل انجام شود.

فاصله درز های حرکتی در ساختمان های بتن آرمه به کمک محاسبه تعیین می‌شود.

این فاصله معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ متر است که با به کار بردن آرماتورهای طولی می توان فاصله درزها را تا ۹۰ متر افزایش دادا.

عرض درزها معمولا بین ۱۳ تا ۳۸ میلیمتر است که از طریق محاسبه تعیین می‌شود.

درزهای حرکتی در ساختمان های فولادی

این نوع درزها عبارتند از:

الف- درز انبساط

در ساختمانهای فولادی باید درز انبساط، ساختمان را کاملاً به دو قسمت تقسیم نماید.

اجرای درز ها در ساختمانهای فلزی با توجه به اینکه سقف بتنی یا فلزی باشد،

طبق نقشه ها و مشخصات خواهد بود.

فاصله درز ها از یکدیگر بیش از ۶۰ متر نخواهد بود که در هر حال طبق نقشه و مشخصات و در محل‌های تعیین‌شده اجرا خواهند شد.

ب- درز انقطاع

برای جلوگیری و کاهش خسارات و خرابی ناشی از ضربه ساختمان های مجاور به یکدیگر

باید ساختمان هایی که دارای ارتفاع بیش از ۱۲ متر و یا دارای بیش از ۴ طبقه هستند به وسیله درز انقطاع

از ساختمان مجاور جدا شود .

حداقل عرض درز انقطاع در تراز هر طبقه پنج هزارم ارتفاع آن تراز از روی شالوده میباشد.

این فاصله را می‌توان با مواد مصالحی که ویژگی های زیر را دارند پر کرد:

دوام زیاد

شکل پذیری

قابلیت ارتجاعی

اجرای درزهای حرکتی در ساختمان خاص نیاز به مشخصات فنی خصوصی خواهد داشت،

به طوری که عرض و فاصله درزها متناسب با مقدار انبساط و انقباض باشند.

درزهای ساختمانی

درزهای ساختمانی

در اینجا این قسمت از سری مقالات اجزا و اجرای ساختمان ها نیز به پایان رسید.

قسمت بعدی مقالات به سقف های سازه ای اختصاص داده شده بود،

از آنجا که قبلا یک سری مقالات کامل درباره ی سقف های سازه ای در سایت قرار گرفته است،

از شما عزیزان تقاا میشود بعد از مشاهده و مطالعه این قسمت از سری مقالات،

به مطالعه سری مقالات سقف های ساختمانی بپردازید.

لینک سری مقالات سقف های ساختمانی:

معرفی سقف های رایج ساختمانی(پارت ۱:سقف تیرچه بلوک)

معرفی سقف های رایج ساختمانی (پارت ۲: سقف تیرچه کرومیت)

معرفی سقف های رایج ساختمانی(پارت ۳:سقف کامپوزیت و سقف عرشه فولادی)

معرفی سقف های رایج ساختمانی (پارت۴: سقف های پیش ساخته بتنی)

معرفی سقف های رایج ساختمانی (پارت ۵: دال تخت بتنی بدون تیر و دال تخت بتنی با تیر)

معرفی سقف های رایج ساختمانی (پارت ۶: دال بتنی مشبک و دال بتنی مجوف)

معرفی سقف های رایج ساختمانی (پارت۷: دال بتنی پیش تنیده)

همچنین شما عزیزان میتوانید از طریق لینک زیر، عضو گروه تبادل نظر و پرسش و پاسخ عمران مبین شوید،

و اطلاعات مهندسی خود را با یکدیگر به اشتراک یگذارید.

گروه پرسش و پاسخ و تبادلات مهندسی عمران مبین